Wonen in een abdij?
Door de secularisering sterven vele kloostergemeenschappen een stille dood. Hierdoor komen talrijke abdijen leeg te staan. Aangezien abdijen eeuwenlang als plaatsen van collectief samenwonen hebben gediend, worden ze vaak herbestemd tot luxueuze woningen. Valt zo een herbestemming te rijmen met de historiek van deze gebouwen? Hoe kunnen we abdijen herbestemmen op zowel een historisch als sociaal verantwoorde manier? Wat zijn hier de mogelijkheden en uitdagingen? Dit atelier vestigde zich in de abdij van Herkenrode om zich te verdiepen in het herbestemmingsvraagstuk. Tijdens ons verblijf maakten we een mini-documentaire gemaakt over de abdij.
Onze atelierweek
Na een introductie op het thema op maandag, trokken we op dinsdag met ons atelier richting Hasselt. We vestigden ons gedurende twee dagen in de abdij van Herkenrode, een tot de verbeelding sprekende abdij waar het herbestemmingsvraagstuk brandend actueel is. De laatste zusters hebben de site pas begin 2023 verlaten waardoor hun klooster leeg is komen te staan. Andere delen van de site zijn wel al herbestemd: er is een park en natuurgebied, er is een brasserie, een museum, een feestzaal en een modern scriptorium, ofwel de kantoorruimte van de uitgeverij Clavis. De studenten werden onderverdeeld in groepen, waaronder één creatieve groep en één inhoudelijke groep, die dan weer werd onderverdeeld in kleinere groepjes volgens thema: identiteit, participatie en authenticiteit. De groepjes gingen elk op verkenning met hun thema in het achterhoofd. Vervolgens gingen ze naar het museum, waar ze zich konden verdiepen in de acht eeuwen geschiedenis van Herkenrode. Er kwamen ook enkele studenten architectuur van de Universiteit Hasselt langs. Deze studenten werkten het afgelopen semester ook rond de herbestemming van het klooster, maar vanuit een architecturale invalshoek. Ze gaven uitleg bij hun werk en kregen input van onze studenten. Na dit gesprek hebben we dan een plan van aanpak gemaakt om de documentaire effectief te kunnen maken. Op woensdag werden interviews afgenomen, beelden gemaakt, etc. Terug in Gent monteerde het creatieve team de documentaire, terwijl de inhoudelijke teams de Omeka-pagina en het toonmoment voorbereidden.
Resultaten
Herkenrode Herbestemming - Verleden Week 2023 - Opleiding Geschiedenis UGent from Jeroen De Gussem UGent on Vimeo. Bekijk onze digi-expo over de abdij van Herkenrode.
Team
Lisa Goublomme, Emelie Heirman, Bert Langaskens, Nathalie, Arno Vanlaere, Florine Zeegers, Marthe Clymans, Mies Van den Bossche, Marie Verroonen, Luca Malengier, Emma Verbesselt, Thibault Vliegen, Robin Waeytens, Annelyn Heida, Annamaria Van Ingelgem, Jeroen De Gussem, Falco Van der Schueren, Els De Paermentier, Steven Vanderputten en Caroline Van Sumere.
Contact: caroline.vansumere@ugent.be